Bağlaç
Cümle içinde eş görevli sözcükleri, sözcük öbeklerini birbirine bağlayan sözcük türüne bağlaç denir. Ayrıca, bağlaçlar cümleleri de birbirine bağlar.
de/da Bağlacı
1. Cümleleri birbirine bağlar.
2. Eş görevli sözcükleri birbirine bağlar.
3. Cümleye azarlama, korkutma ve direnme anlamı katar.
4. Umutsuzluk, alaya alma, küçümseme anlamında kullanılır.
5. Soruyla birlikte şaşkınlık anlamı bildirir.
Hem…Hem Bağlacı
1. Cümleye olumluluk anlamı katar.
2. Nesneleri birlikte anlamıyla bir birine bağlar.
3. “hem de” biçimi cümleye üstelik anlamı katar.
Ne… Ne Bağlacı
1. Cümleye olumsuzluk anlamı katar.
2. Bazı durumlarda cümleye arasında, ortasında, eşitlik anlamı katar.
Üstelik Bağlacı
Birinci cümleyi destekleme, pekiştirme, dahası anlamıyla ikinci cümleye bağlar.
Ki Bağlacı
İki cümleyi “neden-sonuç, koşul” vb. ilgisiyle birbirine bağlar.
Ancak Bağlacı
İki cümleyi birbirine bağlar. “neden-sonuç, koşul” ilgisi kurar.
Ya da Bağlacı
Eş görevli sözcükleri eşdeğerli sayma, bir başka olasılık belirtme gibi anlam ilgileriyle birbirine bağlar.
İster…ister Bağlacı
Eş görevli sözcükleri, cümleleri birbirine bağlar; tercih anlamı katar.
Çünkü Bağlacı
Cümleleri, bir neden belirtme, açıklama anlam ilgileriyle birbirine bağlar.
Pikniğe gitmem de gitmem diye tutturdu. (de sözcüğü direnme anlamında kullanılmıştır.)
Ne kızı veriyor ne dünürü küstürüyor. [ne…ne bağlaçları cümleye olumsuzluk anlamı katar. (Kızı da vermiyor, dünürü de küstürmüyor.)]
Ne uzun ne kısa. (Uzun ile kısa arasında)
Hem annemi hem babamı seviyorum. (“Anne” ve “baba” sözcüklerini bağlayarak “ikisini de” anlamını verir.)
İster evde kal, ister bizimle sinemaya gel. (Tercih anlamı katar.)
Sizinle yemeğe gelirim; ancak paramı siz öderseniz. (Cümleye koşul anlamı katmıştır.)
Ondan ayrılmam; çünkü onu çok seviyorum. (İkinci cümleyi, birincinin açıklaması yapmıştır.)
Arabayı ya da evi alabilirsin. (Bir başka olasılık belirtme anlamında kullanılmıştır.)
Ayşe ile Fatma yarın pikniğe gidecekler. (Birlikte, beraber anlamında kullanılmıştır, “ve” bağlacıyla aynı görevdedir.)
